🎖️ Andrzej Duda odebrał odznaczenie Jolancie Lange – powód: współpraca z SB
Zdjęcie: Palácio do Planalto / Wikimedia Commons / CC BY 2.0
📜 Oficjalna decyzja prezydenta
29 lipca 2025 roku prezydent Andrzej Duda podpisał decyzję o odebraniu Jolancie Lange Srebrnego Krzyża Zasługi. Odznaczenie zostało jej przyznane w 1997 roku przez Aleksandra Kwaśniewskiego, jednak nowe ustalenia w sprawie jej przeszłości podważyły zasadność tego wyróżnienia.
🕵️ Agentka SB o pseudonimie „Panna”
Lange, wcześniej znana jako Jolanta Gontarczyk, współpracowała ze Służbą Bezpieczeństwa w latach 1977–1990. W Niemczech Zachodnich brała udział w operacji inwigilacyjnej wymierzonej m.in. w ks. Franciszka Blachnickiego, którego późniejsza śmierć została uznana przez IPN za wynik otrucia.
✍️ Petycja i reakcja opinii publicznej
Decyzja prezydenta była odpowiedzią na petycję przygotowaną przez Piotra Woyciechowskiego i podpisaną przez środowiska naukowe, kulturalne i publicystyczne. W ich ocenie osoba odpowiedzialna za działania na szkodę opozycji nie powinna pozostawać w gronie odznaczonych państwowo.
⚖️ Co dalej z Lange?
Jolanta Lange nie odniosła się publicznie do odebrania odznaczenia. Wcześniej unikała przesłuchania w sprawie śmierci ks. Blachnickiego, opuszczając kraj. Organizacje społeczne, z którymi była związana, nie skomentowały decyzji głowy państwa. Sprawa ma charakter symboliczny, ale rezonuje szeroko w debacie publicznej.
Artykuł przygotowany przez Punkt Widzenia.